Spalony teatr w Gliwicach czeka rewitalizacja. Co powstanie z ruin?

Spalony teatr w Gliwicach czeka rewitalizacja. Rusza przetarg (fot. UM Gliwice)

Miasto Gliwice ogłosiło przetarg w formule „zaprojektuj i wybuduj” na pierwszy etap rewitalizacji Ruin Teatru Victoria. To początek wieloletniego przedsięwzięcia obejmującego zarówno modernizację samego obiektu, jak i stworzenie w jego otoczeniu nowej Gliwickiej Strefy Kultury. Termin składania ofert mija 20 stycznia.

Gliwice ruszają z rewitalizacją Ruin Teatru Victoria. Ogłoszony przetarg otwiera drogę do Gliwickiej Strefy Kultury

W Gliwicach rusza proces, który w najbliższych latach może zmienić nie tylko wygląd centrum miasta, ale również sposób, w jaki gliwiczanie korzystają z kultury. Ruiny Teatru Victoria, świadek dramatycznych wydarzeń końca II wojny światowej, od dekad przyciągają wyjątkową atmosferą. Surowe mury nadają miejscu charakter, lecz zarazem ograniczają jego wykorzystanie – obiekt funkcjonuje dziś jedynie od późnej wiosny do końca lata. Jesienią i zimą stoi pusty, wychłodzony, bez możliwości organizowania wydarzeń, które mogłyby ożywiać centrum miasta również poza sezonem.

– Właśnie dlatego – zgodnie z zapowiedziami – ruszamy z inwestycją, która pozwoli mieszkańcom korzystać z Ruin przez cały rok, w komfortowych warunkach i z nowymi możliwościami artystycznymi – podkreśla prezydentka Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka. – Chcemy stworzyć przestrzeń, która łączy pamięć miejsca z nowoczesną funkcją. To jeden z projektów, które mogą realnie wzmocnić jakość życia w Gliwicach – dając ludziom powód, żeby tu zostać, studiować, pracować i angażować się w lokalną wspólnotę.

Spalony teatr w Gliwicach. Nowa scena w historycznych murach

Zakres prac, przewidziany w pierwszym etapie inwestycji, będzie bardzo szeroki. Rewitalizacja obejmie całą konstrukcję budynku – w tym wzmocnienie fundamentów, odbudowę loggii od strony parkingu i przywrócenie bezpieczeństwa balkonów, dziś wyłączonych z użytkowania. Elewacje, od lat narażone na degradację, zostaną poddane konserwacji i zabezpieczeniu.

Najważniejsza zmiana dotyczyć będzie jednak wnętrza. Po przebudowie w Ruinach powstanie nowoczesna sala widowiskowa, przystosowana do całorocznego funkcjonowania, z widownią na około 400 osób (na parterze 305 miejsc siedzących z opcją dodatkowych 22 siedzisk plus 4 miejsca dla osób z niepełnosprawnościami; 87 miejsc na balkonie) oraz możliwością elastycznej aranżacji przestrzeni według rodzaju wydarzenia. Dzięki temu obiekt będzie mógł gościć zarówno spektakle, koncerty, jak i wydarzenia wystawiennicze, przyciągając mieszkańców niezależnie od pory roku.

Wprowadzenie systemu dźwięku immersyjnego – technologii otaczającej słuchacza trójwymiarowym brzmieniem – stworzy warunki, które do tej pory były w Gliwicach rzadkością. Zmieni się również strefa wejściowa i foyer, a całość zostanie dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Wielu mieszkańców po raz pierwszy będzie mogło skorzystać z tego miejsca w pełni swobodnie.

Poza walorami funkcjonalnymi, zakres prac przewiduje wprowadzenie elementów o potencjale symbolicznym i miejskim – neonu „VICTORIA” oraz ściany video LED od strony alei Przyjaźni, która ma stać się ekranem dla miejskich prezentacji i wydarzeń plenerowych. W miejscu rozbieranego budynku dawnego PZMOT pozostanie pusta ściana, rozważana jako przestrzeń pod mural nawiązujący do historii teatru.

Rewitalizacja spalonego teatru: 111,8 mln zł na inwestycję

Rewitalizacja została ujęta w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gliwic, z budżetem zmniejszanym na grudniowej sesji Rady Miasta z początkowych 152 mln zł do 111,8 mln zł. Miasto planuje również zabiegać o dofinansowanie z funduszy ZIT.

Ogłoszony przetarg obejmuje pierwszy etap – modernizację wnętrz i konstrukcji teatru, z kwotą, jaką miasto zamierza przeznaczyć na realizację tego zamówienia, w wysokości ok. 48,6 mln zł. Prace powinny rozpocząć się w 2026 roku i potrwać około dwóch lat. Drugi etap – dotyczący otoczenia Ruin, parkingu, alei Przyjaźni oraz zabytkowej piwnicy z niecką basenową – będzie przedmiotem odrębnego postępowania, w formule konkursu architektonicznego.

Gliwicka Strefa Kultury jako nowy impuls dla miasta

Rewitalizacja spalonego teatru w Gliwicach ma być początkiem procesu, tworzącego Gliwicką Strefę Kultury, która zintegruje Ruiny z nowymi funkcjami i przestrzeniami publicznymi w kwartale ulic Zwycięstwa, Barlickiego, Dworcowej i Kłodnickiej.

To tam, według wstępnych założeń, mogłaby powstać wielofunkcyjna, atrakcyjna przestrzeń z miejscem na wystawy, rekreację, usługi kawiarniane czy organizację warsztatów dla lokalnych środowisk artystycznych. Prace koncepcyjne w tej kwestii prowadzi Biuro Urbanisty Miasta w ramach Metropolitalnej Szkoły Prototypowania GZM. Konkurs urbanistyczno-architektoniczny – o charakterze realizacyjnym – gliwicki samorząd planuje ogłosić w pierwszym kwartale 2026 roku.

Realizacja całej Gliwickiej Strefy Kultury, której szacunkowe koszty będzie można określić dopiero po konkursie, planowana jest po 2028 roku. Ale już dziś wiadomo, że to przedsięwzięcie o charakterze strategicznym dla budowy jakości życia w mieście.