Kolejowy obiekt w rejestrze zabytków

Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach

Wieża wodna przy przy ul. Dworcowej w Orzeszu jest już oficjalnie zabytkiem. Odpowiedniego wpisu dokonał Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach.

Projekt budowy wieży ciśnień wodociągu kolejowego w Orzeszu powstał ok. 1913 r. Opracowano go we wrocławskiej firmie braci Huber. 
W latach 1853–1857 Towarzystwo Kolei Wilhelma zbudowało linię kolejową z miejscowości Nędza przez Rydułtowy, Orzesze, Ligotę (obecnie Katowice Ligota) do huty „lda” z odgałęzieniem Orzesze – Jaśkowice – Łaziska – kopalnia „Waleska”. Już w 1857 r. stacja kolejowa w Orzesze miała charakter stacji węzłowej. 

Nowy wodociąg kolejowy zbudowano na stacji w 1913 r. Składał się z ujęcia wody na potoku Gostynka, przepompowni i wieży ciśnień. Budowa wodociągu na stacji Orzesze związana była z modernizacją linii Katowice Ligota – Orzesze oraz Orzesze – Żory. Prace modernizacyjne linii były podjęte w celu wprowadzenia na nie pociągów pośpiesznych relacji Katowice – Orzesze – Buhumin – Wiedeń. Z powodu wybuchu I wojny światowej planów tych nie zrealizowano. 

Wodociągową wieżę ciśnień zaczęto buydować w latach 20. XX wieku. W nowoczesnej, żelbetowo-betonowej konstrukcji, wprowadzono stalowy, nitowany zbiornik, mieszczący ok. 200 metrów sześciennych wody.  
Konstrukcja nie skrywa materiału i technologii wykonania, eksponuje wręcz swą przemysłową funkcję. Zyskała historyzujący wystrój architektoniczny, nawiązujący do klasycznych wzorców ikonograficznych ale w ujęciu niemalże modernistycznym. Obiekt oddano do użytku w 1930 r.

Do 2014 r. budynek stanowił własność PKP, następnie został przekazany Gminie Orzesze.

Źródło:
Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach