Kilkaset czujników w kilkunastu miastach – ruszyły badania w GZM

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia

Rozpoczęła się największa w Polsce kampania pomiarowa zanieczyszczeń generowanych przez transport drogowy. Prowadzona jest na terenie 14 miast należących do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Raport z badań zaprezentowany zostanie w maju tego roku.

Katowice, Sosnowiec, Gliwice, Zabrze, Bytom, Ruda Śląska, Dąbrowa Górnicza, Chorzów, Mysłowice, Siemianowice Śląskie, Tarnowskie Góry, Piekary Śląskie, Świętochłowice i Czeladź. W tych miastach na słupkach przystankowych należących do ZTM pojawi się blisko 700 tzw. samplerów, rejestrujących stężenie dwutlenku azotu(NO2), czyli zanieczyszczenia powietrza, za które w największym stopniu odpowiadają silniki spalinowe. Czujniki będą mierzyć zanieczyszczenie przez cały miesiąc
Wybór lokalizacji nastąpił po konsultacji z przedstawicielami gmin, a usługa fizycznego zawieszenia i zdjęcia próbników została zlecona spółce Serwis GZM.

Dodatkowo czujniki zostały zainstalowane w pobliżu stacji państwowego monitoringu jakości powietrza, mierzących poziom stężenia NO2 w powietrzu w pięciu lokalizacjach: Zabrzu, Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu oraz dwa miejsca w Katowicach. 
Prowadzone będą także badania porównawcze na terenach parkowych oddalonych od drogowych ciągów komunikacyjnych.

Po zakończeniu pomiarów opublikowany zostanie raport podsumowujący, który pokaże najmocniej zanieczyszczone miejsca w aglomeracji oraz przeprowadzona zostanie kampania informacyjna wśród mieszkańców na terenie GZM.
Raport z badań zaprezentowany zostanie w maju 2025 roku. Partnerem merytorycznym kampanii jest Stowarzyszenie Alarm Smogowy.

Według pomiarów prowadzonych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w latach 2018-2020 w Katowicach odnotowano przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń NO2, wynoszących średniorocznie 40 mikrogramów na metr sześcienny. Podobna sytuacja wystąpiła również w Krakowie, Warszawie i Wrocławiu. 
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi WHO z 2021 r. rekomendowane średnioroczne poziomy stężenia dwutlenku azotu nie powinny przekraczać 10 mikrogramów na metr sześcienny.

Dwutlenek azotu jest szkodliwym gazem wytwarzanym podczas spalania paliw w silnikach spalinowych, największą jego emisją charakteryzują się starsze samochody z silnikami diesla. Dwutlenek azotu działa drażniąco na spojówki oraz śluzówki nosa i gardła, podrażnia układ oddechowy, może wywołać duszności, kłucie w klatce piersiowej, przyczynić się do skrócenia oddechu i zwiększyć podatność na infekcje dróg oddechowych – szczególnie w przypadku dzieci i osób z obniżoną odpornością.
Istnieją podstawy naukowe by przypisać oddychaniu podwyższonymi stężeniami dwutlenku azotu wpływ na rozwój poważnych schorzeń, takich jak astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroby układu sercowo-naczyniowego oraz nowotwory, w szczególności płuc i piersi.

Źródło:
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia